Brussel Stad 30 - Eerste stand van zaken

Sinds 1 januari 2021 is 30 km/u de algemene regel in de straten van de hoofdstad, behalve op de grote assen. Brussel Mobiliteit maakt een eerste stand van zaken op, twee weken na de invoering van de maatregel.

"Snelheid is niet altijd de oorzaak van ongevallen, maar wel een verzwarende factor. Om onze openbare ruimte veiliger te maken voor alle weggebruikers, is Brussel sinds 1 januari een Stad 30, met uitzondering van de grote assen. Het is door de combinatie van drie pijlers - sensibilisering, betere infrastructuur en meer controles en sancties – dat we de Stad 30 echt zullen doen naleven en de verplaatsingen van de Brusselaars veiliger zullen maken. We investeren tegelijkertijd in deze drie pijlers", zegt Elke Van den Brandt, minister van Mobiliteit en Verkeersveiligheid.

Signalisatie van de Stad 30: stand van zaken 

In de hele Brusselse agglomeratie is de maximumsnelheid nu standaard 30 km/u, tenzij een verkeersbord anders aangeeft. Voor die uitzonderingen werden er voor 31 december 2020 1350 50 km/u-borden geïnstalleerd. Brussel Mobiliteit is ook begonnen met het verwijderen van de bestaande 6000 borden die het begin en einde van een zone 30 aangeven en dus niet langer nodig zijn. Alleen bepaalde zones 30 (bijvoorbeeld in de buurt van scholen) op de grote verkeersassen waar je 50 of 70 km/u mag rijden, worden nog aangeduid met borden. Tegen 31 maart 2021 moeten alle borden weg zijn. Vanuit een optiek van duurzame ontwikkeling worden deze borden gerecycleerd. 

Wat met de weginrichting?

Het gewest heeft de fondsen die het ter beschikking stelt van de gemeenten om te investeren in een betere verkeersveiligheid, verhoogd tot 5,9 miljoen euro. Nog tot 1 maart kunnen ze hiervoor voorstellen indienen. In vijf Brusselse wijken (Dielegem, Kuregem, Collignon-Josaphat, Sint-Gillis en Flagey-Vijvers) is men sinds september 2020 ook begonnen met de uitvoering van de mobiliteitsstudies om deze wijken ‘autoluwer’ te maken (de zogenaamde ‘mazen’ van het Good Move-plan). Deze studies moeten tegen de zomer klaar zijn.

Fabrice Cumps, burgemeester van Anderlecht: “Om de Stad 30 zo goed mogelijk te doen respecteren en het doorgaand verkeer terug te dringen, werkt de gemeente Anderlecht aan een lokaal mobiliteitscontract voor de ’Maas Kuregem’, in nauwe samenwerking met het gewest en de buurtbewoners. Dankzij de geplande wegaanpassingen en de heropwaardering van de openbare ruimte, zoals op het Albertplein en in de buurt van de Slachthuizen, houden we de leefomgeving veilig en aangenaam voor de bewoners. Maar zulke lokale investeringen moeten ook gepaard gaan met middelen om de snelheid te controleren, zoals de trajectcontrole die we vandaag voorstellen. Want ze tonen aan doeltreffend te zijn zonder overlast voor de omwonenden te veroorzaken."

Bij elk project waarbij de inrichting van de gewestwegen wordt aangepast, wordt er bovendien rekening gehouden met de naleving van de snelheidsbeperking, en dit op verschillende manieren: versmalling van de rijstroken, voorzieningen om de snelheid te verlagen enzovoort. Brussel Mobiliteit voert daarnaast ook microprojecten uit, zoals het plaatsen van Berlijnse kussens. Dit type ingreep zal binnenkort bijvoorbeeld worden doorgevoerd op de Pleinlaan (vier Berlijnse kussens en nieuwe uitbreidingen van de voetpaden). 

Controles/sancties en de ingebruikname van drie nieuwe trajectcontroles in het Brussels gewest

Nog even ter herinnering het regelgevende kader van de Stad 30: het gaat niet om een ‘uitgebreide zone 30’. De wetgever heeft bij besluit immers de wegcode gewijzigd om van 30 km/u de regel te maken in de hele Brusselse agglomeratie (in plaats van 50 km/u zoals voorheen), behalve wanneer dit anders aangegeven wordt.

Momenteel beschikt het gewest over 90 vaste repressieve radars, 7 lidars die ter beschikking staan van de politiezones en die regelmatig van plaats wisselen, en 3 trajectcontroles (Leopold III-laan, Hallepoorttunnel en Stefaniatunnel). In de loop van de volgende 2 jaar komen er 60 vaste radars bij en vanaf vandaag zijn er 3 nieuwe trajectcontroles actief. 

De trajectcontroles die de snelheid in de twee rijrichtingen controleren, zijn bijzonder betrouwbaar (ze meten de snelheid op twee punten en de gemiddelde snelheid) en hebben ook daadwerkelijk een effect op het naleven van de snelheidsbeperking. 

Bij de ingebruikname van de trajectcontrole op de Leopold III-laan stelde Brussel Mobiliteit over een periode van 6 maanden een significante daling vast van het aantal en van de ernst van de overtredingen (daling van 11% naar 7% van het aantal voertuigen in overtreding bij het binnenrijden van de stad). 

De trajectcontrole aan de Mariemontkaai is sinds 1 januari 2021 operationeel (maar verbaliseerde nog niet) en heeft sindsdien de snelheid van de voertuigen gemeten. Op deze as, waar de snelheid werd teruggebracht van 50 km/u naar 30 km/u, stelde men vast dat 97% van de automobilisten zich houden aan de nieuwe snelheidsbeperking. 

Jean-Marc Meilleur, procureur des Konings van het parket van Brussel: “De ​ laatste jaren is er veel geïnvesteerd in een efficiënte aanpak van verkeersovertredingen op het Brussels grondgebied, onder meer met het gewestelijk centrum voor de verwerking van verkeersovertredingen en de automatisering van de betaling van de boetes (het zogenaamde ‘crossborder-systeem’). Dankzij een steeds efficiëntere manier van werken zal het parket van Brussel ongetwijfeld kunnen bijdragen aan een veilig verkeer op het Brusselse grondgebied.”

Jurgen De Landsheer, korpschef van de politiezone Brussel-Zuid: “Ook als lokale politie zullen wij blijven bijdragen om het Brussels gewest verkeersveilig te maken voor alle weggebruikers. Dit met de verschillende middelen die ter beschikking zijn zoals mobiele radars, vaste palen en nu ook de trajectcontroles.”

Monitoring Stad 30: welke indicatoren laten ons toe om de maatregel op te volgen? 

Publieksenquêtes die sinds oktober 2020 en nog tot deze zomer door een onafhankelijke instantie worden uitgevoerd, moeten Brussel Mobiliteit in staat stellen om de evolutie op te volgen wat de bekendheid en waardering van de maatregel bij het grote publiek betreft.

Op een aantal locaties verspreid over het hele gewest en op verschillende soorten wegen vond tussen eind november en begin december 2020 een campagne plaats om de snelheid te meten. Op deze locaties zullen met regelmatige tussenpozen volgens een identieke methode metingen worden uitgevoerd: maart 2021, november 2021 en november 2022. Brussel Mobiliteit krijgt ook toegang tot de gegevens van automatische camera's, vaste radars en het percentage voertuigen in overtreding. 

Brussel Mobiliteit voert een analyse van de beschikbare gegevens uit. De reistijd en de gemiddelde snelheid zullen op een aantal representatieve trajecten worden vergeleken op verschillende tijdstippen van het jaar en op verschillende momenten tijdens de week en overdag. 

Het aantal verkeersslachtoffers, de ernst van de ongevallen, het type betrokken weggebruikers en de plaats waar de ongevallen zich op het wegennet voordoen, worden nauwkeurig geanalyseerd. Eind april/begin mei zullen gedeeltelijke ongevallencijfers van de eerste drie maanden van 2021 beschikbaar zijn. ​ 

Leefmilieu Brussel zal analyses uitvoeren op basis van zijn verschillende meetstations.